Joël de Jong (21 jaar) doet mee aan de wereldkampioenschappen para-atletiek 2023 met de onderdelen verspringen en sprint. Hij heeft een beenprothese en draagt blades tijdens het sporten. Zijn grootste prestatie? Dat is voor hem de transitie die hij heeft doorgemaakt. Van zijn been verliezen door botkanker, naar het worden van topsporter.
‘Ik had de pech dat het bij mij gebeurde’
Op vijfjarige leeftijd kreeg Joël een agressieve vorm van botkanker, die alleen bij kinderen voorkomt. ‘Ik had de pech dat het bij mij gebeurde.’ Een jaar lang heeft hij in het UMC Groningen gelegen, waar hij veertien chemokuren heeft gehad. ‘Na mijn zevende chemokuur moest mijn been eraf, dat was de enige manier om mijn leven te redden. Dat was heel heftig, maar ik ben blij dat het allemaal achter de rug is. De arts zei dat de kans dat ik het weer krijg net zo groot is als de kans dat de buurjongen het krijgt.’
Joëls onderbeen werd geamputeerd. Nu loopt hij op een prothese. ‘Ik gebruik een koker waar een mechanische knie aan verbonden is, die ervoor zorgt dat ik kan bewegen.’ Dit is mijn dagelijkse prothese, maar ik heb er ook één voor het verspringen en één voor de sprint.’ Sinds kort is Joël overgestapt naar Rijndam Orthopedietechniek en heeft hij wel een heel bijzondere band met zijn prothesemaker. Ronald Hertog, zijn prothesemaker, was namelijk zelf wereldkampioen para-atletiek op de 200 meter. ‘Ik keek altijd erg op naar Ronald. Nu ik zelf meedoe met de wereldkampioenschappen vind ik het ontzettend gaaf dat hij onderdeel is van mijn paralympische droom als prothesemaker.’
‘Dat gevoel op een blade was niet te beschrijven’
‘In 2016 ervaarde ik voor het eerst hoe het is om op een blade te lopen. Op een dagelijkse prothese rennen is zo anders dan op een blade. Je kan gewoon in één keer sneller rennen dan ooit. En dat gevoel was niet te beschrijven!’ Vanaf toen begon Joël te trainen bij onze beweegtrainer Frank Dik. Gewoon voor de lol, niet met de intentie om op zo’n hoog niveau te gaan sporten. Op het moment dat hij gekwalificeerd werd voor de Europese kampioenschappen in 2018 werd het pas echt serieus.
Joël doet nu zelfs mee aan wereldkampioenschappen para-atletiek van 8 tot en met 17 augustus 2023. ‘Eerst vertrekken we richting Barcelona voor het voorbereidend trainingskamp en daarna gaan we door naar Parijs. Daar zijn de wereldkampioenschappen.’ Wereldkampioen worden is een grote droom van Joël en daar traint hij dan ook hard voor. ‘Ik train tien keer per week. Dat is twee keer per dag, maar op de woensdag en zaterdag heb ik een rustdag.’
‘Ik had nooit gedacht zo ver te kunnen springen’
In onze familie is sport altijd een groot thema geweest. Mijn ooms waren altijd aan het voetballen en mijn broertje en zusje vinden sporten ook heel leuk. We waren altijd zes of zeven dagen in de week op het voetbalveld of tennisveld te vinden. Dus ik heb heel veel passie voor sport en vond het altijd ook heel vet om op tv de Olympische Spelen te kijken. Op een gegeven moment zat ik te kijken, Rio 2016, het jaar dat ik begon. Dat was zo gaaf, ik dacht dat wil ik ook!’ En die droom reist hij achterna. Joël heeft maar liefst een zilveren medaille bij het verspringen op het EK én een bronzen medaille op de 100 meter sprint op het EK. Daarnaast is hij ook nog nationaal kampioen geworden dit jaar. ‘En nu hopen ook een medaille te kunnen halen op het WK, we gaan het zien!’
Een paar weken geleden heeft Joël voor het eerst zeven meter gesprongen. ‘Ik had nooit gedacht zo ver te kunnen springen. Dat is wel echt heel gaaf. Ik kan nu meedoen met de Nederlandse top van validen, mensen met twee benen. Dat dat zou lukken, had ik nooit verwacht. Zij springen wel nog iets verder, zo’n 7 meter 50. Dus als ik aan een Nederlands kampioenschap voor validen mee zou doen, zou ik wel een-na- of twee-na-laatste worden. En of het mag, dat ligt nog wat ingewikkeld. Sommigen zeggen dat je voordeel hebt met een blade, maar in de realiteit is dat anders.’
‘Ik wist niet wat er allemaal nog mogelijk was’
Zo ver kunnen springen, vindt Joël een grote prestatie, maar belangrijker vindt hij de transitie die hij doorgemaakt heeft. Vlak na zijn beenamputatie bestelde zijn moeder een scootmobiel, zodat hij in beweging kon blijven. Ook is de badkamer aangepast en is het huis verbouwd zodat hij beneden kon leven en de trap niet op hoefde. ‘Dat was het beeld wat we ervan hadden. Zo ging het worden. We kregen namelijk heel weinig informatie vanuit de artsen in het ziekenhuis. Zij vertelden niet wat er allemaal nog mogelijk was. Dat beeld dat we hadden was best heftig. Maar uiteindelijk is het toch allemaal zo goed afgelopen. Ik ben heel blij hoe ik dit heb kunnen omzetten en wat ik nu allemaal kan. 20 kilometer lopen bijvoorbeeld, is voor mij geen enkel probleem.’
‘Ik vind het wel jammer als lotgenoten hetzelfde overkomt, dus als ze weinig informatie van de artsen krijgen. Ik hoop dat bij lotgenoten wel meer kennis terecht komt. Als je ergens hard voor werkt en iets echt graag wilt, dan kun je jezelf verbazen en is er veel meer mogelijk dan je denkt.’ Joël zijn grootste dromen zijn het worden van paralympisch kampioen en het halen van wereldrecords, maar wil daarnaast ook een maatschappelijk doel behalen. ‘Ik wil heel graag arts worden en ben bezig met het aanmelden voor Geneeskunde. Dat wil ik heel graag én ik wil echt dat lotgenoten beter voorgelicht worden over de mogelijkheden die er zijn. Misschien kan ik als arts daar een bijdrage aan leveren. Dat zou ik heel mooi vinden.’
Maandag 10 juni sprong Joël 6.92 meter, waarmee hij een bronzen medaille haalde op het wereldkampioenschappen para-atletiek. En op maandag 17 juni is hij zelfs wereldkampioen geworden op de 100 meter sprint! Gefeliciteerd met deze mooie prestaties, Joël!
